Powstanie w getcie warszawskim hanna krall biography

Hanna Krall

Hanna Krall-Szperkowicz, właśc. Hanna Szperkowicz[3] (ur. 20 maja[1] lub [2] w Warszawie) – polska pisarka, reporterka i dziennikarka.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w Warszawie, w żydowskiej rodzinie urzędników, jako córka Salomona Kralla i Felicji Jadwigi z domu Reichold[4]. Dzieciństwo spędziła w Lublinie. Podczas II wojny światowej z rąk niemieckich zginęło wielu członków jej najbliższej rodziny, w tym ojciec. Wojnę przeżyła tylko dlatego, że była ukrywana przez Polaków[5]. Holocaust i losy Żydów polskich z czasem stały się głównym tematem jej twórczości.

Po wojnie przebywała w domu dziecka w Otwocku. W roku ukończyła dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim.

Od pracowała w redakcji „Życia Warszawy”, od do w „Polityce”, której korespondentem w ZSRR była w latach – Reportaże z ZSRR wydała w tomie Na wschód od Arbatu. W latach – była zastępczynią kierownika literackiego Zespołu Filmowego „Tor”. Na początku lat szkoliła reporterów w „Gazecie Wyborczej”.

Światową sławę przyniósł jej oryginalny w formie wywiad z Markiem EdelmanemZdążyć przed Panem Bogiem (). Wydała także zbiory reportaży, Trudności ze wstawaniem (), Taniec na cudzym weselu (), Dowody na istnienie (), Tam już nie ma żadnej rzeki (), To ty jesteś Daniel (). Cztery ostatnie w zebrała w książce Żal. Jest także autorką powieści: Okna i Sublokatorka. Ukazały się również jej reportaże książkowe: Wyjątkowo długa linia, Król Kier znów na wylocie, Różowe strusie pióra.

Jej teksty były podstawą scenariuszy filmów Krótki dzień pracyKrzysztofa Kieślowskiego i Daleko od oknaJana Jakuba Kolskiego.

Jej twórczość przetłumaczono na wiele języków. Należała do Związku Literatów Polskich (–). Była członkinią Stowarzyszenia Pisarzy Polskich od do sierpnia [6].

Była żoną dziennikarza Jerzego Szperkowicza (zm. ).

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]

  • Na wschód od Arbatu, Warszawa: Iskry,
  • Zdążyć przed Panem Bogiem, Kraków: Wydawnictwo Literackie,
  • Sześć odcieni bieli, Warszawa: Czytelnik,
  • Sublokatorka, Paryż: Libella, ; Kraków (pierwszy przedruk w drugim obiegu).
  • Okna, Londyn: Aneks, ; Warszawa (przedruk w drugim obiegu).
  • Trudności ze wstawaniem, Warszawa (w drugim obiegu). Wydanie oficjalne (łącznie z powieścią Okna) Warszawa: Alfa,
  • Hipnoza, Warszawa: Alfa,
  • Taniec na cudzym weselu, Warszawa: BGW,
  • Co się stało z naszą bajką [opowieść dla dzieci], Warszawa: Twój Styl,
  • Dowody na istnienie, Poznań: Wydawnictwo a5,
  • Tam już nie ma żadnej rzeki, Kraków: Wydawnictwo a5,
  • To ty jesteś Daniel, Kraków: Wydawnictwo a5,
  • Wyjątkowo długa linia, Kraków: Wydawnictwo a5,
  • Spokojne niedzielne popołudnie, Kraków: Wydawnictwo a5,
  • Król kier znów na wylocie, Warszawa: Świat Książki,
  • Żal, Warszawa: Świat Książki,
  • Różowe strusie pióra, Warszawa: Świat Książki, [7].
  • Biała Maria, Warszawa: Świat Książki, [8]
  • Na wschód od Arbatu, Warszawa: Wydawnictwo Dowody na Istnienie, Wydanie drugie poprawione.
  • Sześć odcieni bieli i inne historie, Warszawa: Wydawnictwo Dowody na Istnienie,
  • Fantom bólu. Reportaże wszystkie, Kraków: Wydawnictwo Literackie,
  • Pola i inne rzeczy teatralne, Kraków: Wydawnictwo Literackie,
  • Synapsy Marii H., Kraków: Wydawnictwo Literackie,
  • Smutek ryb, Warszawa: Dowody na Istnienie, (Zbiór rozmów, które ukazywały się w „Wiadomościach Wędkarskich” w latach –).
  • Szczegóły znaczące, Kraków: Wydawnictwo Literackie, (Zbiór tekstów, które ukazywały się w „Tygodniku Powszechnym” w latach –).
  • Jedenaście, Kraków: Wydawnictwo a5,

Ekranizacje

[edytuj | edytuj kod]

&#;Z tym tematem związana jest kategoria: Filmowe adaptacje utworów Hanny Krall.

Nagrody i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Była laureatką Nagrody im. Juliana Bruna (), Nagrody im. Ksawerego Pruszyńskiego (), Nagrody Kulturalnej „Solidarności” (), nagrody miesięcznika „Odra” ()[9], Nagrody im. Bolesława Prusa ()[10]. W otrzymała Nagrodę Wielką Fundacji Kultury. Nominowana do Nagrody Literackiej „Nike” za Tam nie ma już żadnej rzeki[11]. W za demaskację prawd pozornych oraz za popularyzację uniwersalnych wartości moralnych została odznaczona Orderem Ecce Homo[12]. W „za wybitne zasługi w twórczości literackiej” została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[3]. W została nominowana do Nagrody Literackiej „Nike” (i znalazła się w finale tej nagrody) za książkę Wyjątkowo długa linia[13] (ta książka została wybrana książką Lipca Warszawskiej Premiery Literackiej [14]). Jej książka Król Kier znów na wylocie w została nominowana do Literackiej Nagrody Środkowoeuropejskiej Angelus. W tym samym roku okazał się zbiór wywiadów pt. Reporterka. Rozmowy z Hanną KrallJacka Antczaka. W Król kier znów na wylocie został uznany w plebiscycie księgarzy, czytelników i bibliotekarzy za Książkę Roku W listopadzie otrzymała nagrodę w studenckim plebiscycie MediaTory w kategorii AuTORytet. W grudniu otrzymała najwyższe wyróżnienie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich – Dziennikarski Laur.[15] Również w tym samym roku została uhonorowana nagrodą literacką im. Władysława Reymonta[16]. 11 kwietnia została odznaczona Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[17]. W grudniu otrzymała za całokształt twórczości Nagrodę Literacką im. Juliana Tuwima[18]. 23 października odsłoniła swoją płytę w oświęcimskiej Alei Pisarzy przy Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Łukasza Górnickiego. W otrzymała Nagrodę Literacką Warszawy w kategorii „Warszawski Twórca”[19]. W otrzymała tytuł Ambasadora Polszczyzny w Piśmie[20].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ abWspółcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, pod red. Jadwigi Czachowskiej i Alicji Szałagan. Warszawa Tom 4. ISBN&#;, s.
  2. ↑ abKrall Hanna. W: Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. Red. nauk. Artur Hutnikiewicz, Andrzej Lam. T. I: A–O. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, , s. – ISBN&#;X.
  3. ↑ abPostanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 listopada r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z&#;&#;r. nr&#;10, poz.&#;).
  4. ↑Jolanta Wakulińska: Hanna Krall – biografia. , [dostęp ]. [zarchiwizowane z tego adresu ()]. (pol.).
  5. ↑Hanna Krall. Gra o moje życie. „Polityka”. 16, Warszawa. ISSN&#;&#;brak numeru strony
  6. ↑Janusz Anderman i inni: Rezygnujemy z członkostwa w Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich. „Zeszyty Literackie”, [dostęp ]. [zarchiwizowane z tego adresu ()].
  7. ↑Reporterka. Rozmowy z Hanną Krall, Jacek Antczak, Rosner i Wspólnicy, Warszawa
  8. ↑Remigiusz Grzela: Składanie rozbitej porcelany.. [w:] Blog Remigiusza Grzeli [on-line]. 28 kwietnia [dostęp ].
  9. ↑Elżbieta Ciborska Leksykon polskiego dziennikarstwa, wyd. Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa , s.
  10. ↑IgnacyI.&#;Rutkiewicz&#;IgnacyI., O Nagrodach SDP w III RP [online], Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich [dostęp ] [zarchiwizowane z adresu ]&#;.
  11. ↑Nagroda Nike [dostęp ]. [zarchiwizowane z tego adresu ()].
  12. ↑Order Ecce Homo – nadania [online], [dostęp ] [zarchiwizowane z adresu ]&#;.
  13. ↑Nagroda Nike [dostęp ]. [zarchiwizowane z tego adresu ()].
  14. ↑„Podróże z Herodotem” Książką Roku / Wydarzenia / Instytut Książki [online], , 18 listopada [dostęp ] [zarchiwizowane z adresu ]&#;.
  15. ↑Hanna Krall nagrodzona laurem SDP. [dostęp ]. (pol.).
  16. ↑Związek Rzemiosła Polskiego: Laureaci Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta w latach – [dostęp ].
  17. ↑Największe gwiazdy polskiego kina na przyznaniu medali „Zasłużony Kulturze”. [dostęp ]. (pol.).
  18. ↑Łódź. Hanna Krall z Nagrodą Literacką im. Juliana Tuwima. , [dostęp ]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  19. ↑Znamy laureatów Nagrody Literackiej Warszawy / Wydarzenia / Instytut Książki [online], , 28 kwietnia [dostęp ]&#;(pol.).
  20. ↑Ambasador Polszczyzny [online], , 13 grudnia [dostęp ] [zarchiwizowane z adresu ]&#;.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]